فقر ظاهری و فقر حقیقی

حماد از امام صادق علیه السلام نقل کند که حضرت امام صادق علیه السلام رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله را یاد نموده و فرمود: امیر المؤمنین علیه السلام فرمود: خدا هیچ انسانی را بهتر از محمد صلّى اللَّه علیه و آله نیافریده.مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَجَّالِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَ ذَکَرَ رَسُولَ اللَّهِ ص فَقَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع مَا بَرَأَ اللَّهُ نَسَمَةً خَیْراً مِنْ مُحَمَّدٍ ص.الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏1، ص: 440/ ح1 و 2میلاد پر خیر و برکت رحمة للعالمین، حضرت رسول اکرم، محمد بن عبد الله صلی الله علیه و آله و حضرت امام جعفر صادق علیه السلام مبارک باد. فقر ظاهری و فقر حقیقی...

پس به پیامبرت که پاک ترین و پاکیزه ترین است (صلی الله علیه و آله)  اقتدا کن، که راه و رسم او الگویی است برای الگوطلبان، و مایه فخر و بزرگی است برای کسی که خواهان بزرگواری باشد، و محبوبترین بنده نزد خدا کسی است که از پیامبرش پیروی کند، و گام بر جایگاه قدم او نهد، پیامبر  از دنیا چندان نخورد که دهان را پر کند، و به دنیا با گوشه چشم نگریست، دو پهلویش از تمام مردم فرو رفته تر، و شکمش از همه خالیتر بود، دنیا را به او نشان دادند اما نپذیرفت، و چون دانست خدا چیزی را دشمن می دارد آن را دشمن داشت، و چیزی را که خدا خوار شمرده، آن را خوار انگاشت، و چیزی را که خدا کوچک شمرده کوچک و ناچیز می دانست. اگر در ما نباشد جز آنکه آنچه خدا و پیامبرش دشمن می دارند، دوست بداریم، یا آنچه را خدا و پیامبرش کوچک شمارند، بزرگ بداریم، برای نشان دادن دشمنی ما با خدا، و سرپیچی از فرمانهای او کافی بود. و همانا پیامبر (صلی الله علیه و آله) بر روی زمین می نشست و غذا می خورد، و چون برده ساده می نشست، و با دست خود کفش خود را وصله می زد، و جامه خود را با دست خود می دوخت، و بر الاغ برهنه می نشست، و دیگری را پشت سر خویش سوار می کرد.فَتَأَسَّ بِنَبِیِّکَ الْأَطْیَبِ الْأَطْهَرِ ( صلی الله علیه وآله ) فَإِنَّ فِیهِ أُسْوَةً لِمَنْ تَأَسَّی وَ عَزَاءً لِمَنْ تَعَزَّی وَ أَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَی اللَّهِ الْمُ فقر ظاهری و فقر حقیقی...

شخصی از تفسیر آیه «بَلْ هُوَ آیاتٌ بَیِّناتٌ فِی صُدُورِ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ» پرسید. امام باقر علیه السلام فرمود: منظورش فقط ما هستیم. ما هستیم کسانی که خدا به آنها علم داده است.  «... قَالَ فَقَوْلُهُ بَلْ هُوَ آیاتٌ بَیِّناتٌ فِی صُدُورِ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ‏ قَالَ إِیَّانَا عَنَى بِهَذَا وَ نَحْنُ الَّذِینَ أُوتِینَا الْعِلْم‏.» دعائم الإسلام؛ مؤسسة آل البیت؛ ج‏1 ؛ ص22 فقر ظاهری و فقر حقیقی...

امام صادق علیه السلام فرمودند: (امامان در کتاب خدا بر دو نوع اند: 1. خداوند فرموده است: «آنها را امامانی قرار دادیم که به امر ما هدایت می کنند.» [فرموده: به امر ما] نه امر مردم. آنان امر خدا را بر امر خویش و حکم خدا را بر حکم خویش مقدّم می دارند.2. خداوند فرموده است: «و آنها را امامانی قرار دادیم که به سوی آتش دعوت می کنند.» آنان امر خود را بر امر خدا و حکم خود را بر حکم خدا مقدّم می دارند و مطابق هوای خود [و خواسته و نظرِ خویش] و بر خلاف آن چه در کتاب خدا است عمل می کنند.)امامان الهی علیهم السّلام از آیات قرآن نکات جالبی استفاده می کنند، که در عمق جان و دل می نشیند. مثلاً در همین آیه بعد از بیان امام، تعبیر «بامرنا» را خیلی آشکار و گویا می یابیم.این نکته در روایات بسیار دیگری نیز قابل مشاهده است. نمونه: دولت الله و دولت ابلیسمُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَى عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَیْدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ: إِنَّ الْأَئِمَّةَ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِمَامَانِ قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَا بِأَمْرِ النَّاسِ‏ یُقَدِّمُونَ أَمْرَ اللَّهِ قَبْلَ أَمْرِهِمْ وَ حُکْمَ اللَّهِ قَبْلَ حُکْمِهِمْ قَالَ‏ وَ جَعَلْناهُم فقر ظاهری و فقر حقیقی...

روایت است که مردی مسن و نابینا در گذر گدایی می‌کرد. امیر المؤمنین علیه السلام پرسیدند: این چیست؟ گفتند: او مردی نصرانی (مسیحی) است!امام فرمود: تا جوان بود از او کار کشیدید و حالا که پیر شده رهایش کردید؟! (پس دستور داد) خرج او را از بیت المال بپردازید.بالإسناد عن محمّد بن أحمد بن یحیی، [فی نوادر الحکمة] عن محمّد بن عیسى، عن أحمد بن عائذ، عن محمّد بن أبی حمزة عَنْ رَجُلٍ بَلَغَ بِهِ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع قَالَ: مَرَّ شَیْخٌ مَکْفُوفٌ کَبِیرٌ یَسْأَلُ فَقَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع مَا هَذَا فَقَالُوا یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ نَصْرَانِیٌّ قَالَ فَقَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع اسْتَعْمَلْتُمُوهُ حَتَّى إِذَا کَبِرَ وَ عَجَزَ مَنَعْتُمُوهُ أَنْفِقُوا عَلَیْهِ مِنْ بَیْتِ الْمَالِ.تهذیب الأحکام (تحقیق خرسان)، ج‏6، ص: 293، وسائل الشیعة، ج15، ص: 66 فقر ظاهری و فقر حقیقی...

در بهشت درختی است که خداوند به بادها دستور می دهد آن را به حرکت درآورند؛ پس هر کس [در دنیا گوشِ] خود را از [شنیدن] آواز و غناء پاک کرده باشد؛ صدایی از آن می شنود که به زیبایی آن شنیده نشده؛ اما کسی که خود را از [شنیدن] آن پاک نداشته، آن را نخواهد شنید.[عن یاسر الخادم، عن أبی الحسن علیه السلام قال: من نزه نفسه عن الغناء فإن فی الجنة شجرة یأمرالله عزوجل الریاح أن تحرکها فیسمع لها صوتا لم یسمع بمثله ومن لم یتنزه عنه لم یسمعه.]الکافی - الشیخ الکلینی - ج ٦ - الصفحة ٤٣٤ فقر ظاهری و فقر حقیقی...

با ما است پرچم حق. هر که از آن پیروی کند به مقصد می رسد و هر که از آن پس افتد؛ غرق می شود. بدانید که تنها با ما است که انتقام هر مؤمنی گرفته می شود و با ما است که افسار ذلّت از گردن شما باز می شود و با ما آغاز گردید نه با شما و با ما پایان می یابد نه با شما. (یعنی همچنان که حکومت اسلام با رسول خدا صلی الله علیه و آله و اهل بیت او آغاز شد؛ سرانجام دوباره به ایشان باز خواهد گشت.) عن الامام الصادق علیه السلام عن امیرالمؤمنین علیه السلام قال: «مَعَنا رایَةُ الحَقِّ مَن تَبِعَها لَحِق و مَن تَأخَّر عَنها غَرِق أَلا و بِنا تُدرَک تِرَةُ کُلِّ مؤمنٍ و بِنا تُخلَعُ رَبقَةُ الذُّلِّ عَن أعناقِکُم‏ و بِنا فُتِحَ لا بِکم و بِنا یُختَم لا بِکُم.»سلسلة المختار من التراث العربی (71) ،  المختار من نثر الدرّ للوزیر الکاتب ابی سعد منصور بن الحسین الآبی (متوفی412) ، اختار النصوص مظهر الحجی، السفر الاول،  ص 125 و 126، وزارة الثقافة فی الجمهوریة العربیة السوریة فقر ظاهری و فقر حقیقی...

فاطمه زهرا سلام الله علیها بعد از پدر بزرگوار خود در دنیا چندان مکث نکرد و در آن مدت قلیل آن قدر اذیّت و درد کشید که خداى داند. اگر کسى تامّل کند در آن کلمات که امیرالمؤمنین علیه السّلام بعد از دفن فاطمه علیهاالسّلام با قبر پیغمبر صلى اللّه علیه و آله و سلّم خطاب کرد مى داند که چه مقدار بوده صدمات آن مظلومه. و از آن کلمات است: «سَتُنَبِّئُکَ اِبْنَتُکَ بِتَظافُرِ اُمَّتِکَ عَلى هَضْمِها فَاحْفِهَا السُّؤ الَ وَاسْتَخْبِرْهَا الْح الَ فَکَمْ مِنْ غَلیلٍ مُعْتَلَجٍ بِصَدْرِه الَمْ تَجِدْ اِلى بَثِّهِ سَبیلاً وَ سَتَقُولُ وَ یْحَکُمُ اللّهُ وَ هُوَ خَیْرُ الْحاکِمینَ.»حاصل عبارت آنکه از امیرالمؤمنین علیه السّلام مروی است که ایشان به رسول خدا صلى اللّه علیه وآله و سلّم مى گوید: و به زودى خبر خواهد داد تو را دختر تو به معاونت و یارى کردن امت تو یکدیگر را بر غصب حق من و ظلم کردن در حق او. پس از او بپرس احوال را، چه بسیار غمها و دردهاى سوزنده که در سینه فاطمه علیهاالسّلام بر روى هم نشسته بود که به کسى اظهار نمى توانست کرد. ️و به زودى همه را به شما عرض خواهد کرد وخدا از براى او حکم خواهد کرد و او بهترین حکم کنندگان است.الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏1، ص: 458/ ح3 فقر ظاهری و فقر حقیقی...

بخاری و مسلم هر کدام در صحیح خود می نویسند:یحیی بن بکیر به ما حدیث گفت که لیث از عُقَیل از ابن شهاب از عروه از عائشه حدیث نقل کرده است که گفته است: فاطمه سلام الله علیها دختر پیامبر صلی الله علیه [و آله] و سلم، کسی را نزد ابوبکر فرستاد تا از او ارثش را از رسول خدا صلی الله علیه [و آله] و سلم درخواست کند، از اموال فیء و فدک و آن چه از خمس خیبر مانده بود.ابوبکر گفت: رسول خدا صلی الله علیه [و آله] و سلم فرموده: «ما ارث نمی گذاریم، هر چه ترک می کنیم صدقه است...». و من به خدا قسم چیزی از صدقه ی رسول خدا صلی الله علیه [و آله] و سلم را از حالتی که در زمان رسول خدا صلی الله علیه [و آله] و سلم بود تغییر نمی دهم و همان طور در آن ها عمل می کنم که رسول خدا صلی الله علیه [و آله] و سلم در آن ها عمل می کرد.پس ابوبکر امتناع کرد از این که چیزی از آن اموال به فاطمه [سلام الله علیها] بدهد، پس فاطمه[سلام الله علیها] بر ابوبکر غَضَب کرد و از او دوری نمود و تا زمانی که زنده بود با او سخن نگفت ... . بنا بر احتجاج حضرت زهرا سلام الله علیها در خطبه فدکیه حدیث ادعایی ابوبکر در ارث ندادن به حضرت  خلاف صریح آیات قرآن است. (حَدَّثَنَا یَحْیَى بْنُ بُکَیْرٍ) حَدَّثَنَا اللَّیْثُ عَنْ عُقَیْلٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ فَاطِمَةَ - عَلَیْهَا السَّلاَمُ - بِنْتَ النَّبِىِّ - صلى الله فقر ظاهری و فقر حقیقی...